Povodom obeležavanja Dana Vojske Srbije i sećanja na 23. april 1815. godine kada je u Takovu podignut Drugi srpski ustanak, ovog vikenda na vojnom aerodromu „Pukovnik-pilot Milenko Pavlović” u Batajnici organizovan je prikaz sposobnosti dela jedinica Vojske Srbije (VS) pod nazivom „Granit 2023”. Na ovom događaju predstavljeno je najsaveremnije naoružanje i vojna oprema kojom su opremeljene jedinice VS, kao i deo sredstava iz razvoja preduzeća domaće odbrambene industrije. Pored taktičko-tehničkog zbora, ovogodišnji prikaz uključivao je i dinamički deo koji je zvanično otpočeo demo skokom pripadnika 63. padobranske brigade, a zatim se nastavio letačkim programom koji je uključivao simulaciju vatrene podrške iz vazduha po ciljevima uslovnog neprijatelja, helikopterski desant i izvlačenje specijalnih snaga, ostvarivanje prevlasti u vazdušnom prostoru, simulaciju bliske vazdušne borbe i izvršavanje zadataka u zoni patroliranja. Svoje sposobnosti prikazali su i pripadnici helikopterske jedinice Ministarstva unutrašnjih poslova, a sastavni deo ovogodišnjeg „Granit” bilo je i rešavanje talačke krize koja je poverena protivterorističkim timovima Odreda vojne policije specijalne namene „Kobre”, kao i defile pripadnika specijalnih jedinica Vojske Srbije i nalet vazduhoplovnog ešalona. U nastavku događaja, pažnja prisutnih bila je usmerena na taktičko-tehnički zbor i obilazak sredstava naoružanja i vojne opreme, kao i proizvoda domaće odbrambene industrije, a pored brojnih noviteta, najviše interesovanja čini se da je bilo vezano za premijerno predstavljanje bespilotne letelice CH-95, koja je nedavno nabavljena iz Kine, kao i francuski sistem PVO „Mistral”.
Prema saopštenjima Ministarstva odbrane, na ovogodišnjem prikazu bilo je angažovano više od 5.000 pripadnika Ministarstva odbrane i Vojske Srbije, oko 2.300 sredstava naoružanja i vojne opreme i više od 60 vazduhoplova, a kroz kapije vojnog aerodroma u Batajnici prošlo je preko 45.000 posetilaca. Sa glavne bine, pored najvišeg državnog i vojnog rukovodstva Republike Srbije i drugih zvanica, prikaz su posmatrali i predsednik Vlade Mađarske Viktor Orban i ministar odbrane ove države Krištof Šalaj Bobrovničski, kao i srpski član i predsedavajuća Predsedništva Bosne i Hercegovine Željka Cvijanović i predsednik Republike Srpske, Milorad Dodik.
Posmatrano po sekvencama „Granit 2023” otpočeo je izvođenjem padobranskog demo skoka iz helikoptera H-145M, koji su izveli pripadnici 63. padobranske brigade, iskočivši sa visine od 1.500 metara. Stariji vodnik Dejan Cvetković nosio je zastavu Republike Srbije, dok je zastavu Vojske Srbije nosio zastavnik prve klase Milan Svetozarević. Nakon demo skoka usledio je nalet borbenih helikoptera Mi-35 koji su prikazali sposobnosti izvršavanja zadataka, odnosno dejstva po neprijateljskim ciljevima i pružanja efikasne i neophodne vatrene podrške iz vazduha trupama koje se nalaze na zemlji. Na taj način ubrzo su se stekli povoljni uslovi za izvođenje helikopterskog desanta i realizaciju protivterorističke operacije. Ovaj zadatak poveren je timovima 72. brigade za specijalne operacije, čiji su se pripadnici iz helikoptera Mi-8 na zemlju spustili tehnikom brzog spuštanja (eng. fast rope), odnosno iz helikoptera Mi-17, alpinističkim užadima ( eng. rappelling).
Ostvarivanje prevlasti u vazdušnom prostoru omogućeno je zahvaljujući primarno lovačkim, višenamenskim avionima MiG-29, koji su na taj način pružali i zaštitu udarnim grupama avijacije na realizaciji postavljenih zadataka. Paralelno sa tim, na delu ispred novinara i bine na kojoj su bili smešteni predstavnici državnog i vojnog rukovodstva, visoke zvanice i drugi gosti usledilo je rešavanje talačke krize tokom koje je prikazan rad protivterorističkih timova Odreda vojne policije specijalne namene „Kobre”. Prema zamišljenom scenariju, oni su brzom intervencijom i primenom taktike specijalnih dejstava, čeonim sudarom presreli, a zatim blokirali ototeo motorno vozilo i uz upotrebu šok i fleš bombi i vatrenog oružja savladali zatečene teroriste.
Vraćajući se nazad na vazduhoplovni segment, nakon ranije uspostavljenih uslova za nalet udarne vazduhoplovne grupe, sa poletno-sletne staze aerodroma u Batajnici na izvršavanje dodeljenih zadataka poletela je udarna grupa jurišnih aviona „Orao” J-22. Na njenom čelu nalazio se modernizovani avion ovog tipa, naoružan vođenom raketom vazduh-zemlja VRVZ-200 i opremljen novom avionikom, savremenim optoelektronskim i napadno-navigacionim sistemom, integrisanom termovizijskom kamerom i laserskim daljinomerom. Zahvaljujući modernizaciji navedenih komponenti i blokova, kao i sposobnosti nošenja novih TV i IC vođenih raketa vazduh-zemlja, dodatno je unapređena sposobnost uništavanja šireg spektra ciljeva na zemlji. Ubrzo nakon poletanja „Orlova”, u vazduhu se našla i druga udarna grupa koju su činili avioni „Supergaleb” G-4.
Nakon naleta aviona, kao i uspešnog izvršenog zadatka pripadnika 72. specijalne brigade, pristupilo se njihovom izvlačenju helekopterima Mi-17. Pre vazdušne evakuacije specijalnih timova i dolaska transportnih helikoptera, ponovo su angažovani helikopteri Mi-35 koji su pružili neposrednu vatrenu podršku i stvorili povoljne uslove za efikasno izvršavanje predstojećeg zadatka. Napuštanjem rejona angažovanja, u vazduhu su se pojavili helikopteri Mi-17 koji su tehnikom „Grozd” kao i nedavno uvedenom platformom za vazdušnu evakuaciju (eng. Air TEP) omogućili ukrcavanje i izvlačenje specijalnih timova, oslanjajući se na neposrednu vazdušnu podršku helikoptera H-145M koji su ih pratili. Usledilo je potom dejstvo po važnim objektima i snagama neprijatelja u taktičkoj i operativnoj dubini, odnosno pružanje vatrene podrške jedinicama kopnene vojske. Zadatak je realizovan avionima „Orao” i „Super Galeb” koji su izvodeći napad primenom kombinovanih manevara po različitim putanjama i parovima, u rejon angažovanja doleteli u brišućem letu.
U fokusu naredne sekvence bila je reakcija na narušavanje vazdušnog prostora Republike Srbije. Podaci dobijeni sa radarskih položaja, prikupljeni su i obrađeni u centrima vazdušnog osmatranja, javljanja i navođenja i prosleđeni snagama u sistemu kontrole i zaštite vazdušnog prostora, nakon čega je usledilo poletanje dežurne pare lovaca MiG-29. Istovremeno, u sistemu PVO angažovane su i raketne jedinice za protivvazduhoplovna dejstva, a prisutnima na vojnom aerodromu u Batajnici prikazana je i reakcija modernizovanog raketnog sistema „Kub”. Takođe, put je prikazana i modernizovana verzija lakog prenosnog raketnog sistema PVO „Igla”, odnosno „Šilo”, kao i modernizovani laki mobilni raketni sistem MTU-4M, a svoju ulogu u ovoj sekvenci imale su i posade angažovane na hibridnom artiljerijsko-raketnom sistemu Pancir-S1E i sistemu PVO FK3. Nakon ostvarene prevlasti u vazdušnom prostoru, lovački avioni MiG-29 preuzeli su izvršavanje drugih zadataka u zoni patroliranja.
Završetak dinamičkog dela ovogodišnjeg prikaza u Batajnici, označio je defile specijalnih jedinica Vojske Srbije, koji su predvodili podešaloni 63. padobranske brigade i bataljona za specijalne operacije „Grifoni” i „Sokolovi” iz sastava 72. brigade za specijalne operacije. Njih su pratili podešeloni Odreda Vojne policije specijalne namene „Kobre”, Vojne policije Kopnene vojske (KoV), kao i podešeloni izviđačkih jedinica KoV i Komande za obuku, a ubrzo je usledio i nalet vazduhoplovnog ešalona. Defile na nebu iznad batajničkog aerodroma, predvodila su dva odeljenja od po četiri aviona MiG-29, a nakon njih i dva odeljenja od po pet aviona „Orao”. Potom je usledio i nalet školsko-borbenih aviona „Super Galeb” i aviona za osnovnu obuku „Lasta” i „Utva-75”. Kada je reč o helikopterskim platformama, defile su predvodili borbeni helikopteri Mi-35. Sledili su helikopteri Mi-8, iza kojih su se ređale i druge platforme kao što su helikopteri H-145, „Gama” i „Gazela”. Defile vazduhoplova završen je naletom četiri srednja transportna višenamenska helikoptera Mi-17, ali i atraktivnim preletom u brišućem letu dva aviona MiG-29.
Idi nazad
